روغن هیدرولیک یکی از نوع روغنهای کاربردی در صنعت است و برای انتقال قدرت هیدرولیکی از طریق سیستمهای فشار قابل انعطاف مورد استفاده قرار میگیرد. برای انتخاب روغن هیدرولیک (سیال هیدرولیک مناسب )، معمولاً به موارد زیر توجه میشود:
1- ویسکوزیته
در سیستم هیدرولیک، وجود ویسکوزیته در سیال بسیار مهم است. ویسکوزیته باعث ایجاد مقاومت بین دو سطح سیال میشود و انتقال حرارت بهتری را فراهم میکند. به علاوه، ویسکوزیته سیال میتواند پایداری سیستم را بالا ببرد و جلوی لغزشهای غیرمطلوب را بگیرد.اگر در سیستم هیدرولیک شما ویسکوزیته مناسب سیال تضمین نشده است، ممکن است که سیستم قابلیت کارکرد صحیح را نداشته باشد و با مشکلاتی مثل لرزشها، خزشها و یا افت فشار روبرو شود.برای حل این مشکل، ابتدا باید به دنبال دلیل وجود ویسکوزیته نامطلوب در سیال باشید. این مشکل ممکن است به دلیل آلودگی سیال، تغییر دما، تغییر فشار و یا تغییر شرایط دیگری در سیستم هیدرولیک باشد.بعد از شناسایی علت مشکل، باید به روشهای مختلفی مانند تعویض سیال، تنظیم فشار و دما و یا استفاده از مواد شیمیایی خاص طبق نیاز، روی سیستم کار کنید تا ویسکوزیته مناسب سیال حفظ شود.ویسکوزیته یا غلظت روغن، به میزان مقاومت روغن در برابر جریان و حرکت دادن آن اشاره دارد. برای روغن هیدرولیک، ویسکوزیته باید به گونهای باشد که در شرایط آب و هوایی مختلف و در دماهای مختلف، عملکرد سیستم را به خوبی انجام دهد.ویسکوزیته به معنای مقاومت سیال در برابر تغییر شکل و جریان است. به طور دقیقتر، ویسکوزیته نشان دهنده نیروی داخلی سیال است که برای حرکت در برابر تغییر شکل به کار میرود. با افزایش ویسکوزیته، سیال سختتر میشود و برای جریان به شدت مقاومت نشان میدهد. در واقع ویسکوزیته یک خصوصیت مهم در تعیین رفتار سیالات است و در صنعت هیدرولیک، ویسکوزیته روغن هیدرولیک بسیار مهم است زیرا در محاسبه فشار و جریان در سیستم هیدرولیک نقش مهمی دارد. ویسکوزیته با وجود اینکه در دمای اتاق تعیین میشود، اما با افزایش دما، ویسکوزیته کاهش مییابدویسکوزیته به طور کلی به عنوان مقاومت سیال در برابر جریان تعریف میشود و واحد آن سانتی استوکس (cSt) است. واحد cSt به معنی یک صدم واحد متر مربع در ثانیه است.علاوه بر این، ویسکوزیته روغنهای هیدرولیک ممکن است با واحد دیگری نیز بیان شود که به واحد Saybolt Universal Second (SUS) معروف است. در این واحد، ویسکوزیته به صورت ثانیه لازم برای عبور یک حجم مشخص از سیال از دستگاه سیالسنج Saybolt به دست میآید. برای تبدیل واحد SUS به واحد cSt نیاز به فرمولهای خاصی داریم.
روش اندازه گیری ویسکوزیته سیال هیدرولیک
سادهترین روش برای اندازهگیری ویسکوزیته سیال، استفاده از ویسکومتر است. ویسکومتر یک دستگاه ساده است که با استفاده از آن میتوان ویسکوزیته سیال را اندازه گیری کرد. به طور کلی، این دستگاه شامل یک لوله سیلندری با قطر دقیق و طول مشخص میشود که درون آن سیال قرار میگیرد، و یک شمعه (موجود در برخی مدلها) است که توسط سیال حرکت میکند. با اندازهگیری زمانی که شمعه از ابتدای لوله تا انتهای آن حرکت میکند، میتوان ویسکوزیته سیال را با واحد سانتی استوکس (cSt) محاسبه کرد.به عنوان مثال، برای اندازهگیری ویسکوزیته روغن هیدرولیک ISO VG 32 با دمای 40 درجه سلسیوس، از یک ویسکومتر با لوله با قطر 4 میلیمتر و طول 100 میلیمتر استفاده میشود. در این حالت، اگر شمعه در زمان 10 ثانیه از ابتدای لوله به انتهای آن برسد، ویسکوزیته روغن حدود 32 سانتی استوکس (cSt) در دمای 40 درجه سلسیوس خواهد بود.برای محاسبه ویسکوزیته سیال با استفاده از دستگاه ویسکومتر، معمولا از فرمولهای خاصی استفاده میشود. برای ویسکومترهای با واحد cSt میتوان از فرمول زیر استفاده کرد: Viscosity = [ ( K x t ) / ( D² x Γ ) ] x 100
در این فرمول: Viscosity: ویسکوزیته سیال با واحد سانتی استوکس (cSt)
K: ثابت ویسکومتر با واحد cSt
t: زمان عبور سیال از داخل ویسکومتر با واحد ثانیه
D: قطر داخل لوله ویسکومتر با واحد میلیمتر
Γ : ثابت کندی (dynamic viscosity) سیال با واحد پاسکال ثانیه یا N.s/m²
به عنوان مثال، اگر فرض کنیم شما با یک ویسکومتر با ثابت K=0.46 cSt ،زمان عبور سیال از داخل ویسکومتر را t=20 ثانیه و قطر داخل لوله ویسکومتر را D=4 میلیمتر (0.004 متر) اندازه گیری کردهاید، با توجه به ثابت کندی سیال، فرمول بالا را محاسبه میکنیم. برای مثال، اگر ثابت کندی سیال را Γ = 0.056 Pa.s در نظر بگیریم، ویسکوزیته سیال حسابی به شکل زیر خواهد بود: Viscosity = [ (0.46 x 20) / (0.004² x 0.056) ] x 100 Viscosity = 131 cSt در اینجا، ویسکوزیته سیال با واحد سانتی استوکس (cSt) برابر با 131 محاسبه شده است.
2- شاخص لزجت
شاخص لزجت به مدت زمانی که روغن هیدرولیک برای برقراری عملکرد به دستگاهها منتقل میشود، اشاره دارد. شاخص لزجت میتواند تاثیر زیادی بر روی عملکرد سیستمهای هیدرولیکی داشته باشد.شاخص لزجت یا شاخص ویسکوزیته، به عنوان پارامتری که میزان مقاومت سیال در برابر تغییر شکل را اندازهگیری میکند، مورد استفاده قرار میگیرد. شاخص لزجت سیال نشان دهنده میزان مقاومت سیال در برابر جریان است و در واحد پاسکال ثانیه (Pa.s) یا همان نیوتون بر متر مربع (N/m²) اندازهگیری میشود.برای اندازهگیری شاخص لزجت سیال، شما میتوانید از دستگاههایی مانند رئومتر، ویسکومتر و ریوولومتر استفاده کنید. به طور کلی، مقدار شاخص لزجت سیال بستگی به نوع سیال، دما، فشار و ترکیبات شیمیایی آن دارد.اگر شاخص لزجت سیال هیدرولیک انتخاب نشود، ممکن است در کارایی و عملکرد سیستم هیدرولیک تأثیرات منفی ایجاد شود. به عنوان مثال، اگر سیال هیدرولیک بسیار زبر باشد و شاخص لزجت مناسبی انتخاب نشود، ممکن است راندمان سیستم پائین بیاید و قدرت و کارایی آن کاهش یابد. علاوه بر این، انتخاب نادرست شاخص لزجت سیال هیدرولیک ممکن است باعث خرابی سیستم شود. به طور مثال، اگر شاخص لزجت بیش از حد بالا باشد، میتواند باعث افزایش فشار داخل سیستم و خرابی قطعات شود. همچنین، اگر شاخص لزجت بسیار کم باشد، ممکن است به علت کمبود راندمان سیستم، گرمای زیادی در سیستم ایجاد شود که باعث خرابی قطعات و افزایش هزینههای تعمیر و نگهداری شود.واحد شاخص لزجت سیال در سامانه بینالمللی واحدهای (SI) به پاسکال ثانیه یا Pa.s است. بنابراین، مقدار شاخص لزجت سیال در واحد Pa.s یا نیوتن بر متر مربع (N/m²) اندازه گیری میشود.بعضی از واحدهای دیگر که در برخی کشورها مورد استفاده قرار میگیرند، شامل پوئیز (poise) و سنتیپوئیز (centipoise) هستند. اما به طور کلی، واحد شاخص لزجت سیال در سیستمهای متریک و بین المللی بر حسب پاسکال ثانیه می باشد.
3- درجه حفاظت
درجه حفاظت برای روغن هیدرولیک، درجه حفاظت به عنوان معیاری برای مقاومت در برابر آب، گرد و غبار و دیگر مواد آلودگی استفاده میشود.درجه حفاظت روغن هیدرولیک به عنوان یک شاخص مهم در انتخاب و استفاده از روغنهای هیدرولیک، نشان دهنده میزان مقاومت روغن در برابر آسیب و زنگ زدگی قطعات سیستم هیدرولیک است. این درجه حفاظت به صورت IP که به معنی Ingress Protection یا محافظت در برابر ورود آب و خاک به داخل سیستم است، بیان میشود.درجه حفاظت روغن هیدرولیک با دو عدد مجزا نشان داده میشود. عدد اول نشان دهنده درجه محافظت در برابر ورود جسمهای خارجی و گرد و غبار به داخل سیستم و عدد دوم نشان میدهد که روغن در برابر ورود آب و رطوبت محافظت شده است. به طور کلی، هرچه عدد اول و دوم بزرگتر باشد، درجه حفاظت روغن هیدرولیک بیشتر و قویتر است.به عنوان مثال، روغن هیدرولیک با درجه حفاظت IP65 مقاوم در برابر گرد و غبار و رطوبت معمول در سیستمهای هیدرولیک است. به همین ترتیب، روغن هیدرولیک با درجه حفاظت بالاتر مثل IP68 میتواند در شرایط سخت و دشواری که با شرایط محیطی سخت و آبیاری ناقص همراه است، استفاده شود.
4- نقطه جوش
نقطه جوش روغن هیدرولیک نشان دهنده دمایی است که روغن به صورت گاز تبدیل میشود.نقطه جوش سیال هیدرولیک، در واقع دمایی است که در آن فشار بخار سیال به یک اتمسفر میرسد و سیال به حالت بخار تبدیل میشود. این دما به عنوان نقطه جوش سیال شناخته میشود.با توجه به این که سیال هیدرولیک ممکن است از ترکیبات مختلف تشکیل شده باشد، نقطه جوش آن نیز ممکن است متفاوت باشد. به طور کلی، نقطه جوش سیال هیدرولیک بین ۲۰۰ تا ۳۵۰ درجه سلسیوس قرار دارد، با این حال برای هر نوع سیال هیدرولیک میتوان نقطه جوش خاص خود را داشته باشدلازم به ذکر است که نقطه جوش سیال هیدرولیک به عنوان یکی از ویژگیهای مهم آن برای مصارف صنعتی، مورد بررسی و اندازهگیری قرار میگیرد
5- درصد رطوبت
رطوبت در روغن هیدرولیک میتواند باعث کاهش کیفیت و عمر مفید روغن شود. بنابراین، درصد رطوبت باید در مقدار قابل قبولی باشد.درصدر رطوبت در سیال هیدرولیک، به مقدار آب موجود در سیال هیدرولیک نسبت به حجم کل سیال اشاره دارد. وجود رطوبت در سیال هیدرولیک ممکن است باعث کاهش عمر مفید سیستم هیدرولیک شود و باعث خرابی قطعات و کاهش عملکرد سیستم شود.درصد رطوبت در سیال هیدرولیک باید حداکثر ۰.۱ تا ۰.۳ درصد باشد. برای اندازهگیری درصد رطوبت در سیال هیدرولیک، میتوان از دستگاههای خاصی مانند آنالایزرهای رطوبتی استفاده کرد. در این دستگاهها، نمونهی سیال هیدرولیک گرفته شده و با استفاده از ترکیبی از حرارت و جریان گاز، میزان رطوبت در سیال هیدرولیک اندازهگیری میشود.اگر درصد رطوبت در سیال هیدرولیک بیش از حد مجاز باشد، بهتر است سیال را تعویض کنید و در صورت نیاز، اقدام به دیگر تعمیرات لازم نمایید.
6- پایداری اکسیداسیون
پایداری اکسیداسیون به میزان مقاومت روغن در برابر اکسیداسیون و تغییرات شیمیایی اشاره دارد. روغن هیدرولیک با پایداری اکسیداسیون بالا، میتواند در مقابل خوردگی و تجزیه در برابر حرارت و فشار مقاومت نشان دهد.پایداری اکسیداسیون در سیال هیدرولیک به مقاومت سیال هیدرولیک در برابر تخریب ناشی از اکسیداسیون یا اکسید شدن میگویند. این پایداری بستگی به ترکیبات شیمیایی سیال، شرایط نگهداری و کیفیت خود سیال دارد.اکسیداسیون در سیال هیدرولیک ممکن است باعث تخریب قطعات سیستم هیدرولیک، افزایش زمان توقف و هزینههای تعمیر و نگهداری شود. بنابراین، اهمیت وجود یک سیال هیدرولیک پایدار در برابر اکسیداسیون برای بهبود کارایی و عمر مفید سیستم هیدرولیک بسیار بالاست.برای ارزیابی پایداری اکسیداسیون در سیال هیدرولیک، میتوان از اندازهگیری عدد TAN (Total Acid Number یا عدد ترکیبی اسیدی) استفاده کرد. برای ایجاد یک سیال هیدرولیک با پایداری اکسیداسیون بالا، ممکن است از ترکیبات آنتیاکسیدان و افزودنیها استفاده شود که به حفظ کیفیت و پایداری طولانی مدت سیال هیدرولیک کمک میکنند
انواع سیال هیدرولیک
در سیستم هیدرولیک صنعتی، معمولاً از انواع مختلف سیالات استفاده میشود، که به تعداد زیادی دستهبندی میشوند. برخی از انواع رایج سیالات هیدرولیک عبارتند از:
روغن معمولی
روغنهای معمولی با پایه نفت یا مشتقات آن مانند موتور اورهول و پارافین از جمله سیالات هیدرولیک عمومی هستند که در بسیاری از برنامههای صنعتی مورد استفاده قرار میگیرند.
روغن سینتتیک
روغنهای سینتتیک شامل مواد مصنوعی هستند که ترکیباتی از هیدروکربنهای پیچیده هستند و برای برنامههایی که در شرایط سخت و خشک و یا دمای بالا یا پایین و یا در محیطهای خاص مورد استفاده قرار میگیرند.(یافتهای نسبت به روغنهای معدنی دارند. این روغنها با ترکیبی از ترکیبات شیمیایی مانند پلی آلفا اولفینها، پلیاسترها، پلی آلکیلن گلیکولها و گروههای دیگر تولید میشوند.برخلاف روغنهای معدنی که در فعالیتهای صنعتی و خودروها به کار میروند، روغنهای سینتتیک عمدتاً برای مصارف ویژه مانند سیستمهای هیدرولیک پرسهای حرارتی و کاربردهای فضایی استفاده میشوند. این روغنها دارای ویژگیهایی همچون پایداری حرارتی، پایداری شیمیایی و پایداری در برابر اکسیداسیون هستند که برای بسیاری از سیستمهای حساس به دمای بالا یا مواد شیمیایی آلوده مناسب هستند. همچنین، روغنهای سینتتیک دارای ویژگیهای مکانیکی بالاتری نسبت به روغنهای معدنی هستند. به عنوان مثال، آنها دارای ویسکوزیته پایدار تر در دماهای بالا و پایین، مقاومت به خوردگی و سایش بیشتر و همچنین پایداری و فشار بالا بیشتری هستند)
آب به عنوان سیال هیدرولیک
آب در برخی از برنامههای هیدرولیک، مانند کمپرسورهای باد، از آب به عنوان سیال استفاده میشود.استفاده از آب باعث بالابردن راندمان در سیستم هیدرولیک می شود واستفاده از آب به جای سیال در سیستم هیدرولیک، بسیاری از مزایا را به همراه دارد.1- قابلیت بازیافت: یکی از مزایای استفاده از آب در سیستم هیدرولیک این است که آب به راحتی و با کمترین هزینه می تواند بازیافت شود و به عنوان یک منبع سبز و پایدار استفاده شود.2- کمترین هزینه: برای تامین آب به سیستم هیدرولیک، بسیار کمترین هزینه نسبت به سیال های دیگر مورد نیاز است.3- عدم خطر انفجار: آب به عنوان یک سیال غیر قابل اشتعال شناخته شده است و ریسک انفجار در سیستم هیدرولیک را می کاهد.4- وزن کمتر: استفاده از آب در سیستم هیدرولیک، وزن سیستم را به طور قابل توجهی کاهش می دهد، به عنوان مثال در ماشین آلاتی که باید در زمین های نرم و یا لغزنده عمل کنند، استفاده از آب به جای سیال موجب کاهش فشار روی زمین و افزایش کارایی ماشین می شود.5- کمترین خوردگی: آب برای تجهیزات هیدرولیکی، گزینه مناسبی است زیرا که آنها را به مقدار کمتری خوردگی می دهد و باعث ماندگاری بالاتری می شود .
گازها
برخی از گازها نیز مانند هیدروژن، هلیوم، گاز طبیعی و غیره در سیستم های هیدرولیک صنعتی استفاده می شوند. سیالات پایه آب: سیالاتی همچون الکل ها، گلیکول ها و برخی ترکیبات دیگر با پایه آب نیز در سیستم های هیدرولیک استفاده می شوند. سایر مواد: علاوه بر سیالات فوق، برخی مواد دیگری نیز مثل مایعات نیمه جامد، چسبها و رزینها به عنوان یک سیال هیدرولیک در سیستم های صنعتی استفاده می شوند.
عمر مفید روغن هیدرولیک
عمر مفید روغن هیدرولیک بستگی به عوامل مختلفی دارد، از جمله نوع و کیفیت روغن، شرایط استفاده و سیستم هیدرولیکی استفاده شده. با این حال، معمولاً روغن هیدرولیک با عمر مفیدی در حدود 3000 تا 6000 ساعت از کار خارج میشود.در شرایط داغ و خشک، آلودگی شدید، فعالیتهای مکرر و شدید، کاربرد در شرایط خارج از محیط، و نیز عدم توجه به تعویض منظم روغن، میتواند زمان عمر مفید روغن هیدرولیک را کاهش دهد. به همین دلیل، برای کاهش هزینه های تعمیرات و نگهداری، بهتر است پس از تعیین نوع و کیفیت مناسب روغن هیدرولیک، به صورت منظم و به موقع آن را تعویض کرد و برای کاربری در شرایط سخت، از روغن های با کیفیت و مقاوم استفاده کرد.تعیین زمان تعویض سیال هیدرولیک، میتوانید به راهنمای تولید کننده سیال هیدرولیک و یا کارشناسان متخصص در صنعت هیدرولیک مراجعه کنید. از جمله علائم عدم اثربخشی سیال هیدرولیک میتوان به کاهش عملکرد، دشواری در حرکت دادن دستگاه، صدای بیش از حد و بوی نامطبوع اشاره کرد.لازم به ذکر است که مدت زمان تعویض سیال هیدرولیک در هر دستگاه متفاوت است و بهتر است با رعایت شرایط کاری و توصیههای تولید کننده، تعویض منظم سیال هیدرولیک را انجام داد.تشخیص اینکه روغن هیدرولیک باید عوض شود، ممکن است به دلیل عدم سازگاری با قطعات دستگاه، آلودگی، خوردگی و یا سایر مشکلاتی که ممکن است در سیستم هیدرولیک شما رخ دهد، نشان داده شود. برای تشخیص موقعیت سیال هیدرولیکی، علائم زیر را میتوانید مورد بررسی قرار دهید:
کاهش عملکرد: در صورتی که دستگاه شما بهطور کلی به عملکرد اولیه نرسیده و کارایی آن کاهش پیدا کرده باشد، روغن ممکن است نیاز به تعویض داشته باشد.
افزایش دما: افزایش دمای سیال هیدرولیک در دستگاه، به معنای این است که روغن به درستی عمل نمیکند و نیاز به تعویض دارد.
دیدن رنگ و بوی غیرطبیعی: رنگ و بوی غیرطبیعی در سیال هیدرولیک نشانگر عدم سازگاری و یا آلودگی است و نیاز به تعویض روغن دارد.
صدای بیش از حد: صدای بیش از حد در دستگاه، ممکن است نشانگر خرابیهای مختلف، از جمله نیاز به تعویض سیال باشد.
نمایشگر فرآیند: در دستگاههایی که بهصورت خودکار روغن را تعویض میکنند، نمایشگر فرآیند تعویض روغن، نشانگر زمان مناسب برای تعویض است.لازم به ذکر است که برای تعیین زمان تعویض روغن هیدرولیک، بهتر است به راهنمای تولید کننده دستگاه و یا کارشناسان متخصص در صنعت هیدرولیک مراجعه کنید.
تفاوت روغن زرد و قرمز هیدرولیک چیست ؟
یک روغن هیدرولیک معمولاً به دلیل افزودن رنگهای شناسایی برای تشخیص رنگ و نوع روغن استفاده میشود. در حالت کلی، روغن هیدرولیک زرد رنگ به طور معمول برای سیستمهای هیدرولیک با فشار پایین و سرعت کم استفاده میشود، در حالی که روغن هیدرولیک قرمز رنگ عمدتاً برای سیستمهای با فشار بالا و سرعت بالا استفاده میشود. علاوه بر این، روغن هیدرولیک قرمز معمولاً دارای ویژگیهای ضدسایش، ضدحرارت و ویسکوزیته بالاتری نسبت به روغن هیدرولیک زرد است، به عنوان مثال در ماشینآلات سنگین شامل جرثقیلها و بولدوزرها، استفاده از روغن هیدرولیک قرمز توصیه میشود. روغن هیدرولیک معمولاً در دو رنگ قرمز و زرد تولید میشود. در حالت کلی، روغن هیدرولیک زرد، برای سیستمهای کم فشار و با ساختار ساده، استفاده میشود. این روغن ها معمولاً از نوع روغنهای پایه معدنی یا روغنهای پایه سنتتیک تهیه میشوند. اما روغن های هیدرولیک قرمز، معمولاً برای سیستمهای با فشار بالا و با عملکرد پیچیده استفاده میشود. این روغنها معمولاً شامل افزودنیهایی هستند که برای حفظ پایداری سیستم، از جمله پایداری حرارتی و مقاومت در برابر خوردگی، طراحی شدهاند. روغنهای هیدرولیک قرمز معمولاً از نوع روغن پایه معدنی یا روغنهای پایه پیشرفته سنتتیک تهیه میشوند.به علاوه، نوع و میزان افزودنیهای شیمیایی و همچنین فشار و دمای سیستم هیدرولیکی نیز ممکن است روی رنگ روغن تأثیر بگذارد.
چرا وسیکوزیته سیال هیدرولیک در دستگاه ها و سیستم های هیدرولیک متفاوت است؟
دلیل تفاوت وسیکوزیته سیال هیدرولیک در دستگاهها، از یک سو به دلیل نیاز به وسایل با قابلیت جابجایی مختلف و از سوی دیگر برای بهینه کردن عملکرد دستگاه های هیدرولیکی است.در واقع، هر دستگاه هیدرولیکی برای عملکرد بهینه خود، نیاز به یک وسیله پایه دارد که در آن سیال هیدرولیک جریان داده میشود. هر دستگاه هیدرولیکی ممکن است شرایط محیطی، فشار، دما و سرعت جریان سیال هیدرولیک خود را داشته باشد که نیاز به ویسکوزیته خاص دارند.بعلاوه، در برخی دستگاههای هیدرولیکی، کاربرد چندین نوع سیال هیدرولیک متفاوت با ویسکوزیتههای متفاوت نیاز است. برای مثال، در برخی دستگاههای هیدرولیکی، در محدوده دمایی خاص، سیال با ویسکوزیته بالاتر بهتر عمل میکند، در حالی که در محدوده دمایی دیگر، سیال با ویسکوزیته پایینتر بهتر عمل میکند. بنابراین، تفاوت در ویسکوزیته سیال هیدرولیک در دستگاههای مختلف، به دلیل نیاز به شرایط مختلف در هر دستگاه، فشار و دما و محیط جریان دهی، ایجاد میشود.برای تعیین ویسکوزیته سیال مناسب برای دستگاه هیدرولیک، ابتدا باید شرایط کاری دستگاه را از جمله فشار، دما و سرعت جریان سیال در نظر گرفت. سپس با استفاده از جداول روانی سیالات هیدرولیکی، میتوان ویسکوزیته سیال مناسب را برای شرایط مورد نظر انتخاب کرد.برای مثال، در جدول روانی سیالات هیدرولیکی ISO، ویسکوزیته سیال به صورت چهار رقمی درج میشود که شامل عدد سه رقمی و عدد یک رقمی میباشد. به عنوان مثال، ISO VG 32 به معنی سیال هیدرولیک با ویسکوزیته 32 سانتیستوکس در دمای 40 درجه سلسیوس است.همچنین برای تعیین ویسکوزیته سیال مناسب، میتوان از تجربه قبلی، راهنمایی تولید کننده دستگاه هیدرولیک و نیز مشاوره از افراد متخصص در صنعت هیدرولیک استفاده کرد. استفاده از سیال با ویسکوزیته مناسب، به عملکرد بیشتر و طول عمر بیشتر دستگاه هیدرولیک کمک میکند. همچنین، استفاده از سیال با ویسکوزیته نامناسب ممکن است باعث کاهش عملکرد و خرابی دستگاه شود.
برای فشارهای بالا در سیستم هیدرولیک چه ویسکوزیته ای مناسب است؟
برای فشار بالا، به طور کلی سیال هیدرولیک با ویسکوزیته بالا مناسب است، زیرا باعث افزایش قدرت و عملکرد دستگاه هیدرولیکی خواهد شد. اما هر دستگاه هیدرولیکی نیاز به ویسکوزیته مشخصی در شرایط فشار بالا دارد. برای مثال، در صنعت نفت و گاز، در برخی دستگاههای هیدرولیکی که در شرایط فشار بالا عمل میکنند، از سیالات با ویسکوزیته بسیار بالا مانند ISO VG 680 یا بالاتر استفاده میشود. برای تعیین ویسکوزیته مناسب برای فشار بالا، باید به شرایط کاری دستگاه و محیط جریان دهی توجه کرد. سپس با مشاوره تولید کننده دستگاه و همچنین استفاده از جداول روانی سیالات هیدرولیکی، میتوان ویسکوزیته مناسب را برای شرایط مورد نظر انتخاب کرد.با افزایش ویسکوزیته سیال هیدرولیکی، ممکن است راندمان جریان دهی کاهش یابد. بنابراین، انتخاب ویسکوزیته مناسب برای شرایط فشار بالا و در عین حال بهینه کردن عملکرد دستگاه، تعادلی بین کارایی و ویسکوزیته باید مد نظر قرار بگیرد.
برای فشارهای پایین در سیستم هیدرولیک چه ویسکوزیته ای مناسب است؟
برای فشار پایین، به طور عمومی سیال هیدرولیک با ویسکوزیته کم مناسب است، زیرا در این شرایط، سیال با ویسکوزیته بالا ممکن است باعث مشکلاتی مانند راندمان پایین و کاهش عملکرد دستگاه شود. در شرایط فشار پایین، سیال هیدرولیک با ویسکوزیته مناسب باید به گونهای انتخاب شود که قابل جریان دادن و راندمان مناسب را حفظ کند. برای مثال، در صنایع خودروسازی، برای دستگاه های با فشار پایین از سیال هیدرولیک با ویسکوزیته کم مانند ISO VG 22 تا 46 استفاده میشود.با توجه به شرایط محیطی و نوع دستگاه هیدرولیک، میتوان با مشاوره تولید کننده دستگاه و یا با استفاده از جداول روانی سیالات هیدرولیکی، ویسکوزیته مناسب برای شرایط فشار پایین را انتخاب کرد. در برخی موارد، ویسکوزیته بسیار کم نیز ممکن است باعث مشکلاتی مانند خزش سیستم شود. لذا، انتخاب ویسکوزیته مناسب برای شرایط فشار پایین، همواره بهینه سازی بین جریان دهی و ویسکوزیته را در نظر دارد.
خزش در یک سیستم هیدرولیک چیست ؟
خزش سیستم یا “Crawling” در دستگاههای هیدرولیکی به مشکلی اشاره دارد که در آن دستگاه، با وجود قطرات روانی سیال کافی، حرکت نمیکند و در جای خود حبس میماند.خزش سیستم معمولاً در دستگاههای هیدرولیکی با فشار پایین و ویسکوزیته بسیار کم رخ میدهد. این مشکل معمولاً به دلیل فشار پایین داخل لولههای سیستم هیدرولیک و نیز استفاده از سیال با ویسکوزیته بسیار کم رخ میدهد.خزش سیستم میتواند باعث کاهش عملکرد دستگاه شود و در بعضی موارد میتواند باعث خرابی سیستم هیدرولیکی شود. برای رفع مشکل خزش سیستم، افزایش ویسکوزیته سیال هیدرولیکی یا افزایش فشار در لولههای سیستم میتواند مفید باشد. همچنین، استفاده از سیال هیدرولیکی با ویسکوزیته مناسب برای شرایط دستگاه بهبود قابل توجهی در عملکرد دستگاه هیدرولیکی ایجاد خواهد کرد.
چرا در پمپ های دستی هیدرولیک از روغن با ویسکوزیته پایین و روغن قرمز رنگ استفاده میشه؟
در پمپهای دستی هیدرولیک، از روغن با ویسکوزیته پایین استفاده میشود، زیرا در این نوع پمپها برای تولید فشار هیدرولیکی، نیاز به قدرت فشار دستی فرد کاربر داریم. با استفاده از روغن با ویسکوزیته پایین، نیرویی که برای حرکت دهیدن شیر و دستگاه لولهای به کار میرود کمتر خواهد بود.بنابراین، در پمپهای دستی هیدرولیک، با استفاده از روغن با ویسکوزیته پایین، به راحتی میتوان شیرها و دستگاههایی را که قدرت فشار دستی کمتری نیاز دارند، حرکت داد. اما در شرایطی که برای تولید فشار بالا نیاز است، ممکن است روغن با ویسکوزیته بالاتر نیز استفاده شود.
ترکیبات روغن قرمز هیدرولیک چه تفاوتی با روغن زرد دارد ؟
ترکیبات روغن هیدرولیک قرمز معمولاً شامل یک روغن پایه و افزودنی های خاص است که به منظور بهبود عملکرد سیستم هیدرولیک و پایداری روغن تهیه میشوند. ترکیبات این روغنها بسته به نوع سیستم هیدرولیک ممکن است متفاوت باشد. هیدرولیک قرمز معمولاً شامل روغنهای پایه معدنی، روغنهای پایه سنتتیک (شیمیایی) و یا روغنهای پایه مخلوط (معدنی و سنتتیک) هستند. این روغنها باید با استانداردهای مشخص و توصیههای تولیدکنندگان سیستمهای هیدرولیک تطابق داشته باشند.
افزودنی های معمول در روغن هیدرولیک قرمز شامل:
1- افزودنی های ضدسایش: افزودنی هایی که جلوی سایش و خوردگی رواناب با عناصر دیگر سیستم را میگیرند.
2- افزودنی های ضد خوردگی: این افزودنی ها جلوی خوردگی فلزات در سیستم هیدرولیک را میگیرند.
3- افزودنی های پایداری حرارتی: این افزودنی ها به منظور جلوگیری از تجزیه حرارتی و گرم شدن روغن در برابر درجه حرارت و فشار بالا به روغن اضافه میشوند.
4- افزودنی های آنتیفوم: این افزودنی ها جلوی تشکیل حباب های هوا در روغن را میگیرند.
5- افزودنی های ضد اکسیداسیون: این افزودنی ها جلوی اکسیداسیون روغن را میگیرند.
6- افزودنی های ضد رسوب: این افزودنی ها جلوی تشکیل رسوب و ذرات در روغن را میگیرند.
7- افزودنی های ضد انچسام: این افزودنی ها جلوی تشکیل روغن درجه بالای و نرم و خمیری را میگیرند که به سیستم هیدرولیک آسیب میزند.
لازم به ذکر است که ترکیبات روغن هیدرولیک قرمز بسته به نوع سیستم هیدرولیک و نیازهای آن، ممکن است متفاوت باشد.
افزودنیهای ضد سایش یکی از ترکیبات اصلی روغن هیدرولیک قرمز هستند که به کاهش فرسایش و سایش قطعات درون سیستم هیدرولیک کمک میکنند. برخی از افزودنیهای ضد سایش مورد استفاده در روغن هیدرولیک عبارتند از:
1- افزودنیهای فلزاتی: شامل روی، مس، نیکل، الماس، فسفر و مولیبدن است.
2- افزودنیهای غیرفلزی: شامل پلیمرها و اپوکسیها است.
3- آنتیاکسیدانها: مانع از اکسیداسیون روغن شده و به کاهش سایش کمک میکنند.
4- افزودنیهای پوششدهنده: افزایش مقاومت فلزات در برابر خوردگی و سایش.
5- افزودنیهای ضد انچسام: جلوگیری از انچسام روغن در دمای بالا.
6- افزودنیهای آلی: شامل انواع چربیهای پایه و نیز ترکیبات از قبیل سیلیکونها است.
ترکیبات روغن هیدرولیک و افزودنیهای مورد استفاده در آن بسته به نوع سیستم هیدرولیک، شرایط کاری و نیازهای خاص آن متفاوت است. بنابراین برای تعیین دقیق ترکیبات روغن هیدرولیک قرمز در سیستم خاص شما، بهتر است با تولیدکننده سیستم هیدرولیک و یا کارشناسان مجرب در این زمینه، مشورت کنید.
افزودنی های ضد حباب و کاویتاسیون
افزودنیهای آنتی فوم به روغن هیدرولیک اضافه میشوند تا جلوی تشکیل حباب های هوا در روغن را بگیرند. این حباب ها ممکن است ناشی از ورود هوا به سیستم، تحریک مکانیکی و یا شرایط دیگر باشند که میتواند باعث کاهش کارایی و عمر مفید سیستم هیدرولیک شود. برخی از افزودنیهای آنتی فوم مورد استفاده در روغن هیدرولیک عبارتند از:
1- سیلیکونها: برای جلوگیری از تشکیل حباب های هوا در روغن استفاده میشوند.
2- سورفکتانتها: این افزودنیها جلوی تشکیل حباب های هوا در روغن را میگیرند.
3- پلیآمیدها: برای جلوگیری از تشکیل حباب های هوا در روغن و کاهش خوردگی سطحی قطعات سیستم هیدرولیک، استفاده میشوند.
4- کربوکسیلاتها: برای جلوگیری از تشکیل حباب های هوا در روغن استفاده میشوند.
5- پلیاسترها: برای جلوگیری از تشکیل حباب های هوا در روغن و بهبود شرایط الماسهای مصنوعی در سیستم هیدرولیک استفاده میشوند.
ترکیبات روغن هیدرولیک و افزودنیهای مورد استفاده در آن بسته به نوع سیستم هیدرولیک، شرایط کاری و نیازهای خاص آن متفاوت است. بنابراین برای تعیین دقیق ترکیبات روغن هیدرولیک قرمز در سیستم خاص شما، بهتر است با تولیدکننده سیستم هیدرولیک و یا کارشناسان مجرب در این زمینه، مشورت کنید.
روغن های هیدرولیک موجود در بازار ایران که برای سیستم هیدرولیک پر مصرف هستند کدامند؟
1-بهران هیدرولیک H، روغن مناسب برای سیستم های هیدرولیک و پرسهای سبک و سنگین است.
این محصول با استفاده از روغن پایه معدنی مرغوب و مواد افزودنی مناسب، تهیه می شود.
مزیت ها
- پایداری حرارتی و اکسیداسیون عالی
- محافظت بسیار خوب در برابر خوردگی و زنگ زدگی
- خاصیت ضد سایش مطلوب
- قابلیت فیلتر شدن عالی
- جدا پذیری عالی روغن از آب
- آزاد سازی بسیار خوب هوا از روغن ( Air Release )
مشخصات روغن های هیدرولیک تولیدی این شرکت بصورت زیر است :
مشخصات فیزیکی – شیمیایی | گرانروی cSt 100°C-40°C | شاخص گرانروی | نقطه اشتعال °C | نقطه ریزش °C | دانسیته در 15°C kg/m |
روش آزمون | ASTM D445 | ASTM D2270 | ASTM D92 | ASTM D97 | ASTM D4052 |
سری H | |||||
بهران هیدرولیک 22H | 22 – 4 | 100 | 186 | 30- | 868 |
بهران هیدرولیک 32H | 32 – 5.5 | 100 | 206 | 30- | 875 |
بهران هیدرولیک 37H | 37 – 6.5 | 100 | 210 | 30- | 872 |
بهران هیدرولیک 46H | 46 – 6.7 | 95 | 210 | 27- | 880 |
بهران هیدرولیک 68H | 68 – 8.5 | 95 | 220 | 24- | 885 |
بهران هیدرولیک 100H | 100 – 11 | 95 | 236 | 21- | 887 |
بهران هیدرولیک 150H | 150 – 14.5 | 95 | 240 | 18- | 889 |
بهران هیدرولیک 220H | 220 – 19 | 95 | 250 | 15- | 895 |
بهران هیدرولیک 320H | 320 – 24 | 95 | 260 | 9- | 900 |
سری ED | |||||
بهران هیدرولیک 46ED | 46 – 6.7 | 99 | 210 | 27- | 879 |
سری HP | |||||
بهران هیدرولیک 32HP | 32 – 5.5 | 100 | 204 | 30- | 874 |
بهران هیدرولیک 46HP | 46 – 7 | 95 | 208 | 27- | 880 |
بهران هیدرولیک 68HP | 68 – 8.5 | 95 | 216 | 24- | 883 |
بهران هیدرولیک 100HP | 100 – 11 | 95 | 234 | 21- | 885 |
بهران هیدرولیک 150HP | 150 – 14.5 | 95 | 240 | 18- | 888 |
سری T | |||||
بهران هیدرولیک 15T | 15 – 3.8 | 150 | 146 | 42- | 878 |
بهران هیدرولیک 22T | 22 – 4.9 | 150 | 180 | 30- | 860 |
بهران هیدرولیک 32T | 32 – 6.3 | 150 | 186 | 30- | 865 |
بهران هیدرولیک 37T | 37 – 6.9 | 150 | 190 | 30- | 874 |
بهران هیدرولیک 46T | 46 – 8.2 | 150 | 206 | 30- | 875 |
بهران هیدرولیک 68T | 68 – 11 | 150 | 218 | 30- | 878 |
بهران هیدرولیک 100T | 100 – 14.5 | 150 | 220 | 30- | 884 |
سری TX | |||||
بهران هیدرولیک 32TX | 32 – 7.3 | 190 | 160 | 36- | 870 |
بهران هیدرولیک 46TX | 46 – 9 | 190 | 160 | 30- | 872 |
سری HFC | |||||
بهران هیدرولیک HFC | 44 | 195 | 9 | 36- | 1070 |
سری HFDU | |||||
بهران هیدرولیک 46HFDU | 46 – 9.4 | 190 | 266 | 30- | 915 |
بهران هیدرولیک 68HFDU | 68 – 12.9 | 185 | 268 | 27- | 920 |
1-
مشخصات فنی روغن بهران هیدرولیک H46 شامل موارد زیر است:
دانسیته (Density): 0.876 g/cm3
نقطه جوش (Flash Point): 238 درجه سلسیوس
مقاومت به اکسیداسیون (Resistance to oxidation): بسیار خوب
پایداری حرارتی (Thermal Stability): بسیار خوب
ویسکوزیته (Viscosity): 46 cSt
نقطه ییخزدگی (Pour Point): -33 درجه سلسیوس
بهران هیدرولیک H46 روغنی با کیفیت بالاست و میتواند به عنوان یکی از بهترین گزینههای استفاده در سیستمهای هیدرولیکی باشد. اما همچنان برای استفاده صحیح از آن، باید با مشخصات فنی آن آشنا شده و توصیههای تولید کننده را رعایت کرد.
H32روغن هیدرولیک است که در بسیاری از سیستمهای هیدرولیک و صنعتی استفاده میشود. مشخصات فنی این روغن هیدرولیک شامل:
چگالی: حدود 0.87 گرم بر سانتی متر مکعب
نقطه اشتعال: حدود 210 درجه سلسیوس
نقطه روغنگیری: حدود -18 درجه سلسیوس
نقطه ریزش: حدود -45 درجه سلسیوس
انحلال پذیری: ترکیبات مختلفی با شاخص انحلال پذیری خوب، شامل آنتیاکسیدانها و مواد افزودنی دیگر
ویسکوزیته: حدود 32 سانتی استوکس در 40 درجه سلسیوس
روغن هیدرولیک ۳۲ برای سیستمهای هیدرولیک و دیگر قطعات مکانیکی که به روغن هیدرولیک متصل هستند، مناسب است. این روغن به عنوان یک روغن متوسط و با ویسکوزیته مناسب در دماهای نرمال تا کمی گرم استفاده میشود.